Topoloji nedir?
Bir ağdaki
bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl
olacağını belirleyen genel yapıdır.
Fiziksel topoloji: Ağın fiziksel olarak nasıl
görüneceğini belirler (Fiziksel katman)
Mantıksal topoloji: Bir ağdaki veri akışının nasıl
olacağını belirler (Veri iletim katmanı)
Ağ topoloji türleri
Doğrusal
(Bus Topology)
Halka (Ring
Topology)Star-wired ring
Yıldız (Star
Topology)Star-wired bus
Ağaç (Tree
Topology)
Karmaşık
(Mesh Topology)
1-Doğrusal (Bus) Topoloji
Bir kablo
yol olarak düşünülürse, bu yol üzerindeki her bir durak ağda bir düğümü
(node-terminali/cihazı) temsil etmektedir. Bu tek kabloya; bölüm (segment),
omurga (backbone), trunk denilebilir.
Avantajları:
Ağa bir
bilgisayarı bağlamak oldukça kolaydır
Daha az
uzunlukta kablo gerektirir.
Dezavantajları:
Omurga kabloda bir bozulma veya kesilme olursa
tüm ağ bağlantısı kesilir.
Kablonun
sonunda sonlandırıcı (Terminator) olmalıdır.
Ağda sorun
olduğunda sorunun nerden kaynaklandığını bulmak zaman alıcı olabilir.
Tek başına
tüm bir binanın ağ çözümü için genellikle kullanılmamaktadır.
Çarpışma
CSMA/CD (Carrier Sense Multiple Access/Collision
Detect)
Ethernet ve IEEE 802.3 standartlarında kullanılan bir
protokol.
Çarpışmayı bulma (Collision Detect)Bir ethernet kartı
bilgi göndereceği zaman ağ trafiğini izler.
Ağ kablosunda veri yoksa verisini kabloya bırakır.
Eğer kabloda veri varsa diğer veri hedefine gidinceye
kadar beklenir. Ardından veriyi gönderir.
Eğer bu işlemler başarısız olursa çarpışma meydana
gelir.
2-Halka(Token Ring) Topoloji
IBM
tarafından geliştirilmiştir.
Mantıksal
olarak bir daire şeklinde tüm düğümlerin birbirine bağlanması.
Halka
içersindeki bir bilgisayar bozulursa tüm ağ bağlantısı kesilir.
Çarpışma
olasılığı düşüktür.
Şu anda
halka topolojilerde UTP, STP kablo kullanılmaktadır.
İlk halka
topolojiler; 4 Mbps (CAT3 UTP), daha sonra 16 Mbps(CAT4 ve üstü veya STP Tip 4)
çalışmaktadır.Halka topolojiye uygun ethernet kartları; 4 veya 16 Mbps’da
çalışır.
Halka Topoloji Star-Wired Ring
Star-wired
ring’de denilebilir. Yerleşim fiziksel olarak yıldız olarak görünür ancak
mantıksal olarak jetonlar dairesel olarak ağda ilerler.
Yıldız
topolojisindeki Hub yerine burada MAU (Multistation Access Unit) veya MSAU
(Multistation Access Unit) kullanılır.
Bu MAU’da
veriler dairesel olarak gider. Hub kendisine gelen bütün sinyalleri tüm
düğümlere iletirken MAU gelen sinyali bir halka şeklinde sadece bir yönde
iletir.
Böylece
ağdaki tüm düğümler jetonu alır.
3-Yıldız (Star) Topoloji
Tüm
düğümlerin ortak bir merkeze (örneğin, hub, switch) bağlanmasıdır.
Avantajları:
Ağı kurmak
kolaydır
Bir
bilgisayara bağlı kablo bozulduğunda ağın çalışması etkilenmez.
Ağdaki
sorunları tespit etmek kolaydır.
Dezavantajları:
Hub
kullanıldığında ağ trafiği artar.
Doğrusala
göre daha fazla uzunlukta kablo gerektirir.
Hub veya
Switch bozulduğunda tüm ağ çalışmaz hale gelir.
Hub ve
Switch gibi cihazlar nedeniyle doğrusala göre kurulumu daha pahalıdır
4-Ağaç (Tree) Topoloji
Genellikle
yıldız topolojisindeki ağları birbirine bağlamak için kullanılır. Böylece ağlar
büyütülebilir.
Bir ağacın
dalları farklı topolojilerdeki ağları temsil eder, ağacın gövdesi ile de bunlar
birbirine bağlanabilir.
Hiyerarşik
yapıdaki ağlar için kullanılır.
Avantajları:
Her bir
bölüme (segment) ulaşmak kolaydır
Bir çok
çalışma grubu bir araya getirilebilir.
Dezavantajları
Her bir bölümün uzunluğu kullanılan kablo ile
sınırlıdır.
Omurga
kablosu bozulduğunda bölümlerdeki ağ trafiği etkilenir.
Kurulumu ve
düzenlenmesi daha zordur.
5-Karmaşık (Mesh) Topoloji
Gerçek Mesh
topolojide tüm düğümler ağ içerisinde birbirine bağlıdır.
Daha çok
WAN’da kullanılır.
LAN’da
kullanıldığında tüm düğümlerin birbirine mutlaka bağlı olması gerekmez.
Hybrid mesh
topoloji, karmaşık ağlarda (veritabanı sunucularının uzak mesafeler arası
bağlantıları vb.) kullanılır.
bir sonraki dersimizde görüşmek üzere esen kalın... ebi
yararlanılan kaynaklar:
Öğr. Gör. Dr. Şirin KARADENİZ