Varlık-ilişki modeli, ya da kısaca E-R modeli
(Entity-Relationship model) 1976 yılında Peter P. Chen tarafından
geliştirilmiştir. Varlık-ilişki modeli, VTYS'den bağımsız veri
çözümlemede ve semantik veri modellemede en çok kullanılan modeldir.
Temel Üç öğe vardır;
1-Varlık ;
*Modelin en temel öğesi
*Var olan ve benzerinde ayıt edilen her şey varlık;
öğrenci, ders, kitap, araba.
*Birden fazla varlığın oluşturduğu kümeye varlık
kümesi denir.
* Model içerisinde dikdörtgen ile gösterilir.
Varlığın ismi içine yazılır.
2-Nitelik
*Varlıkların herbir özelliği nitelik olarak ifade
edilir. ogrNo,ad,soyad,dersKod,dersAd
*Model içerisinde oval gösterilir. Niteliğin ismi
içine yazılır.
*Nitelik bulunduğu varlığa düz çizgi ile bağlanır
*Vari tabanında her tablonun bir sütununu ifade eder.
Nitelikler
A- Çekirdek
B- Birleşik
C- Türetilmiş
Ç- Birden çok değer alabilen
3-İlişki
*Farklı varlık kümeleri arasındaki ilişkileri ifade
eder. Öğrenci ve dersler arasında ders alma ilişkisi vardır.
*Model içerisinde baklava dilimi ile gösterilir.
İlişkinin ismi içerisine yazılır.
*Baklava dilimi ilişkili olduğu varlıklara düz çizgi
ile bağlanır.
*İki varlık kümesi arasında birden fazla ilişki
olabilir.
Varlıklar
arasında ilişkiler tanımlanırken,
bağıntının bütünlük kısıtları da tanımlanmalıdır.
1-Eleman Sayısı Bütünlük Kısıtları
A) Birebir Bağıntı (1-1)
Bir varlıktaki bir eleman diğer varlıkta bir elemana
karşılık gelmek zorunda. Örneğe baktığımız zaman, her öğretmenin bir ofisi veya her ofisin bir öğretmeni var diyoruz. Birebirde tek çizgi kullanılır. Şekilde ki ikinci çizgi ve yuvarlağı aşağıda açıklayacağız.
B) Bire çok Bağıntı (1-N)
Bir varlıktaki bir eleman diğer varlıkta birden
fazla eleman ile eşleşebilir. Örneği incelediğimiz zaman; her sorunun bir tane soru tipleri varken, her soru tipi için birden fazla soru vardır diyoruz. Bire çok bağıntıda çok kısmını kaz ayağı şeklinde üç çizgi ile gösteriyoruz.
C) Çoğa çok Bağıntı (M-N)
Bir varlıktaki birden çok eleman diğer varlıkta
birden fazla eleman ile eşleşebilir. Örneği incelediğimiz zaman; her soru birden fazla sınavda çıkabileceği gibi, her sınavda birden fazla soru sorulabilir diyoruz. Burada her iki tarafta da kaz ayağı şeklinde üç çizgi var.
2-Katılım bütünlük kısıtı
A)Bütün (Zorunlu) Katılım
Bir bağıntıda varlıkların katılımının zorunlu olması
ile ilgili kısıttır.
Bu zorunluluk, varlık kısmına konulan düz çizgi ile
ifade edilir.
Örneğin sınav sisteminde her sınavda en az bir soru
bulunmalı diyoruz.
B)Kısmen Katılım
Bir bağıntı tanımında varlık katılımı opsiyonel ise
oluşturulur.
Bu zorunluluk, yuvarlak işareti ile ifade edilir.
Örneğin sınav sisteminde her soru bir sınavda
kullanılmamış olabilir.
ÖRNEK-1 :
“Müşteri” ve “Hesap” isimli iki varlık kümesinin nitelikleri
aşağıdaki gibidir:
*Müşteri: Adı, SskNo, Cadde,
Sokak, Apartman
*Cadde, sokak ve apartman
nitelikleri adres ile birleştirilecektir.
*Hesap: Hesap No, Bakiye
*Müşteri varlığı sskNo ile, hesap
varlığı ise hesapNo ile tanımlanmaktadır.
*İki varlık arasında sahiplik
ilişkisi bulunmaktadır, her müşteri bir hesaba sahip olabilir ve her hesap
sadece bir müşterinin olabilir
ÖRNEK-2:
Bir otomobil firması için veri tabanı tasarımı yapılacaktır.
*Firma her müşterisini isim, tcno,
telefon, Cadde, Sokak, Apartman bilgileriyle tanımlamaktadır.
*İsim niteliği adı, soyadı
niteliklerinin birleşiminde oluşur
*Cadde, sokak ve apartman
nitelikleri adres ile birleştirilecektir.
*Müşteriler birden fazla telefona
sahip olabilirler
*Firma her otomobili, şaseNo,
model, marka, yıl, renk, motorHacmi bilgileri
ile tanımlıyor
*Otomobiller ile müşteriler
arasında satın alma ilişkisi bulunuyor, bir müşteri birden fazla otomobili
satın alabilir, her otomobil sadece bir müşteriye satılabilir.
*Satın alma ilişkisi kendi
üzerinde şaseNo, sTarih ile tanımlanır.
bir sonraki dersimizde görüşmek üzere esen kalın... ebi
yararlanılan kaynaklar: